Święto Epifanii

4 lutego 20244 lutego 2024 Bogdan Repeła 172 Views

Święto Epifanii – 19.01.2024r.

Woda w zależności od spojrzenia na nią ma wiele znaczeń i definicji. Dla jednych jest wzorem chemicznym, dla innych cieczą uzyskiwaną przez pokręcenie gałki kranu. Ona oczyszcza i rozpuszcza, poi i orzeźwia, warunkuje rozwój roślin, łagodzi upał i żar słońca i ma wielkie znaczenie higieniczne”. Jednak kwintesencję znaczenia wody, jej istoty, przeznaczenia i znaczenia dla całego kosmosu odnajdujemy w świątyni. W Jej religijnym doświadczeniu i w Biblii, woda jest zawsze OBRAZEM ŚWIATA (…), jego PRIMA MATERIA, podstawowym elementem. Bez wody nie ma życia i zatem jest ona ,,zasadą życia”. Tym samym jest ŻYCIEM. Wszelako będąc życiem, jest ona także w upadłym świecie obrazem ,,śmierci”, tym strasznym żywiołem destrukcji, nad którym człowiek nie ma władzy”. W każdej chwili może ujawnić swą niszczycielską siłę i być bezpośrednią przyczyną pozostawiając po sobie śmierć i zgliszcza. ,,I wreszcie woda jako środek oczyszczający i odnawiający jest także obrazem oczyszczenia i odrodzenia”. Z wodą spotkamy się w drugim wersecie Księgi Rodzaju, w której czytamy: A ziemia była pustkowiem i chaosem; ciemność była nad otchłanią, a Duch Boży unosił się nad powierzchnią wód (Rdz 1, 2). „Święty Duch unosił się nad wodami przez oddech ust Świętego Jedynego i na jego rozkaz”; jak gołąb unoszący się nad jego gniazdem”. „Widzimy więc Ducha Bożego unoszącego się nad wodami i przygotowującego do wydania życia”. Po ukończeniu tworzenia, dnia pierwszego Bóg rzekł: Niech powstanie sklepienie pośród wód i niech oddzieli wody od wód! Uczynił więc sklepienie pośród wód, i oddzielił wody pod sklepieniem od wód nad sklepieniem; i tak się stało (Rdz 1, 6-7). W tych wersetach widzimy ,,rozdzielenie pomiędzy wodami górnymi i sklepieniem niebieskim, i tak jest między sklepieniem, a wodami na powierzchni ziemi. Stąd uczymy się, że górne wody utrzymują się dzięki słowu Króla”. Woda jawi się tutaj środkiem do ujawnienia mocy Bożej. ,,Bóg stwarzając, wykracza poza zwykłe ukształtowanie świata (…). Każdy budując dom będzie się starał położyć fundament na mocnym gruncie, na skale. Bóg jednak ziemię na morzach osadził (Ps 23, 2) jednak osadził ją mocno”. Z wodą i jej mistycznym znaczeniem spotkamy się również w drugim dnu tworzenia, kiedy czytamy: I nazwał Bóg sklepienie niebem (Rdz 1, 8). ,,Słowo oznaczające niebo – szamajim – mówi o składnikach, z których zostało stworzone. Ogień – esz i woda – majim. Ogień reprezentuje sprawiedliwość. Woda jest symbolem miłosierdzia. Niebo, które jest siedzibą Bożej chwały zawiera w sobie obie te cechy”. Ziemia staje się suchym lądem. Zostaje uwolniona z wód, które znalazły swoje miejsce w stworzonym świecie. Bóg nazwał je morzem. ,,Na starożytnym Bliskim Wschodzie morze jest uważane za wrogą moc. Obok ciemności jest ona chaotyczną siłą, którą Bóg Stwórca ujarzmia, poskramia i zamyka we wskazanych jej granicach. Według starego testamentu Bóg jest tym, który tego dokonał i ciągle dokonuje. Zamyka On praocean w komorach (Ps 32, 7), ucisza szum morza (Ps 64, 8), poskramia jego bunt (Ps 88, 10), skreślił wodą granice (Ps 103, 9), wydmę, której nie wolno przekroczyć (Jr 5, 22)”. Poza tym w obrazowym języku Pisma Świętego woda jest tym materiałem, który służy do wielu porównań. Mówi się o potokach mądrości i mądrej mowy (Prz 18, 4; Syr 21, 13), o małżonce i potomstwie, jako źródłach naturalnego życia (Prz5, 15-18; Lb 24, 7), jak też o wodzie jako obrazie przemijania. Stare Przymierze obfitujące również w typy wody przynoszącej zbawienie. Cztery rzeki w raju (Rdz 2, 10-14) interpretowane są jako symbole czterech Ewangelii, które płyną w cztery strony świata i są typem naszego ponownego odrodzenia. Podobnie należy rozumieć wydarzenia nad Morzem Czarnym, gdzie Egipcjanie giną w falach, a dzieci Izraela przechodzą je suchą nogą. Cud wyprowadzenia wody ze skały (Wj 17, 18) wskazuje na wszystkie sakramentalne źródła zbawienia, które otworzył dla nas Chrystus. Także studnie patriarchów mają głębokie znaczenie symboliczne wskazując na niewyczerpane głębiny świętych tajemnic. Z kolei liczne obrzędy obmycia wodą i pokropienia w nią w liturgii żydowskiej, przygotowują na to, co przyniesie Nowe Przymierze w zakresie łaski i wewnętrznej czystości”. Owa, religijna symbolika wody, mająca źródło w naocznych, naturalnych i nadnaturalnych jej cechach przenika przez Biblię i wszystkie jej opowiadania o stworzeniu, upadku i zbawieniu”. I tak w Starym Przymierzu uzdrowienie fizyczne za sprawą cudownej mocy proroków lub jakiegoś anioła, niekiedy bywały połączone z kąpielą. Tak było z uzdrowieniem Naamana Syryjczyka w Jordanie (2 Krl 5, 1-15) i uzdrowieniem tych, którzy wchodzili do sadzawki Owczej nazwanej po hebrajsku Betezda (J 5, 4)”. Ze zbawczym znaczeniem wody spotykamy się również u proroków. ,,Zwłaszcza Izajasz z radością przepowiadał o wodzie zbawienia: Wy zaś z weselem wodę czerpać będziecie ze zdrojów zbawienia (Iz 12, 3); O, wy wszyscy spragnieni, przyjdźcie do wody (Iz 55, 1). Izajasz wielokrotnie podkreśla cudowność, zupełną niezwykłość tych upragnionych źródeł. Wytryskują na spragnionej glebie i wyschniętej ziemi (Iz 44, 3). Z gwałtowną siłą torują sobie drogę, jak gwałtowny potok (Iz 59, 19). Oprócz tego ci święci prorocy oglądali miasto Boże (Ps 46, 5). Żywa woda podkreśla przeciwieństwo między wodą płynącą a stojącą. Dokładniej przedstawia ten obraz Ezechiel (Ez 47, 1-22). Prorok ogląda źródło, którego wody wychodzą spod prawej ściany świątyni i urastają do rozmiarów potoku. Potok ten wszędzie rodzi życie”. „Dokądkolwiek woda wypłynie – pozostają przy życiu. Woda ta nawet wskrzesza. Żywa woda, która płynie z Jerozolimy, płynie nie tylko na wschód, ale także na zachód, i nie tylko przez jakiś czas, latem i zimą. Wpływające z Syjonu błogosławieństwo popłynie daleko w świat”. Należy zaakceptować jeszcze jedno znaczenie wody z jakim spotykamy się w Starym Testamencie. Otóż w Psalmie 17 czytamy: Wyciągnął mnie z wód wielkich (Ps 17, 17). Dla króla Dawida ,,wody wielkie” jawią się jako jego osobista bezradność wobec nienawiści i zagrożenia ze strony wrogów. A ratunek z tych opresji Dawid upatruje tylko w Bogu. Z bardzo mistycznym znaczeniem wody spotykamy się również w Nowym Testamencie, w którym woda jawi się przedmiotem łaski (J 3, 5) i wewnętrznego oczyszczenia. Sam Chrystus mówi: Jeśli ktoś jest spragniony, a wierz we Mnie – niech przyjdzie i pije! Jak rzekło Pismo: Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza. A powiedział to o Duchu, którego mieli otrzymać wierzący w Niego (J 7, 37-39). ,,Apokalipsa przedstawia eschatologiczne spełnienie tej obietnicy Boskiej w całej uszczęśliwiającej wspaniałości: Paść ich (tj. odkupionych)będzie Baranek, który jest pośrodku tronu, i prowadzi ich do źródeł wód życia (Ap 7, 17). Następnie Bóg ukazuje św. Janowi Rzekę wody życia, lśniącą jak kryształ, wypływającą z tronu Boga i Baranka. Pomiędzy rynkiem miasta a rzeką, po obu brzegach, drzewo życia (Ap 22, 1-2). Jezus wszystko to, czym obdarzył rodzaj ludzki nazywa ,,wodą życia”. Jak sam powiada do Samarytanki: Kto zaś będzie pił wodę, którą ja mu dam, stanie się w nim źródłem wody wytryskującym ku życiu wiecznemu (J 4, 14).

Podobnie jak w Starym Testamencie, tak i w Nowym woda jawi się również jako materia będąca na usługach Boga, przez którą Bóg ujawnia swoją moc i chwałę. Dzieje się tak na weselu w Kanie gdzie Chrystus w cudowny sposób zmienia wodę w wino (J 2, 1-12) lub gdy Jezus chodzi po morzu (Mk 6, 45-52; J 6, 16-21; Mt 14, 22-33) jak też w momencie, gdy na oczach sparaliżowanych strachem uczniów Chrystus ucisza burzę (Łk 8, 22-25; Mt 8, 23-27; Mk 4, 35-41). Woda wypływa również z przebitego boku Zbawiciela wiszącego na krzyżu. ,,W okresie patrystycznym krew i wodę wypływającą z boku uważano za symbol sakramentalny Eucharystii i chrztu”. Szczególnego i bardzo ważnego znaczenia nabiera woda, gdy jest rozpatrywana w aspekcie chrztu. ,,Gdy Jan, Poprzednik Pański, chrzcił w Jordanie, jego działalność była bezpośrednim przygotowaniem niezwykłego wydarzenia, które miało nastąpić: Kiedy cały lud przystępował do chrztu, Jezus także przyjął chrzest. A gdy się modlił, otworzyło się niebo i Święty Duch zstąpił na Niego, w postaci cielesnej niby gołębia, a z nieba odezwał się głos: Ten jest Syn mój umiłowany, w tobie mam upodobanie (Łk 3, 21-22). Tak więc po raz drugi unosił się Duch Boży ponad wodami. ,,Na początku” zdarzyło się to przy stawaniu natury, ale już jako przepowiednia przyszłej tajemnicy. Teraz zaś dokonuje się to przy dziele zbawienia ludzkości. Teraz nieskalana gołębica, będąca postacią Ducha Bożego, ukazuje się nad Synem Bożym, który przez swoje wejście do Jordanu uświęcił wszystkie wody mające służyć ponownemu narodzeniu się ludzi. Dzięki temu żywiołowi stajemy się dziećmi Bożymi. Chrzest, którego udzielał Jan był chrztem pokuty. Woda chrzcielna oczyszczała, wyzwalała człowieka. Chrystus nie potrzebował chrztu, gdyż był całkowicie bezgrzeszny i tylko ze względu na swoją pokorę poddał się ochrzczeniu przez Jana. Przyjąwszy jednak chrzest z wody nie On został przez nią uświęcony, ale sam uświęcił żywioł wody, a wraz z nim cały świat (…). W tym dniu upadły świat zostaje na nowo stworzony. Chrystus zanurza się w wodzie, żeby ją oczyścić, ożywić, uświęcić, zniszczyć gnieżdżące się w niej demony. Święty Duch w postaci gołębicy ocienia wodę, tak jak przy stworzeniu świata, kiedy to Duch Boży unosił się nad wodą. Jak wyjaśnia św. Bazyli Wielki, nie tylko unosił się nad wodą, lecz jakby uświadamiał jej możliwość zrodzenia życia, czynił ją życiodajną, ogrzewał ją, jak kwoka swym ciepłem pobudza do życia pisklęta. Również nad Jordanem Święty Duch przekazuje wodom łaskę i moc rodzenia życia w sakramencie chrztu, czyni je ,,wodami tryskającymi w życie wieczne”. W odczytaniu mistycznego znaczenia wody przychodzi nam z pomocą również ikona ,,Chrztu Pańskiego”. Ten, który wziął na siebie grzechy świata, według wyrażenia pieśni święta ,,okrył się wodami Jordanu”. Zbawiciel jest przedstawiony stojącym jakoby na tyle wody, jak w pieczarze. W ten sposób daje do zrozumienia, że w wodzie pogrążona jest nie część Jego ciała, a całe ciało, na obraz pogrzebu Chrystusa, gdyż chrzest symbolizuje śmierć Pana. Na znak, że Chrystusowi przynależy inicjatywa w tym co się dzieje, że to On – władca przyszedł do sługi prosząc o chrzest, Zbawiciel prawie zawsze przedstawiony jest idącym lub wykonującym ruch w kierunku Jana Chrzciciela równocześnie pochylając głowę pod jego rękę. Chrystus błogosławi ręką okrywającego Go wody Jordanu, uświęcając je przez swoje w n ich pogrążenie. Odtąd woda staje się obrazem nie śmierci, a narodzin do nowego życia.

Woda: oczyszczenie, pokuta, przebaczenie. Woda: życie, śmierć i wrota do Królestwa Bożego, gdyż Chrystus mówi: Kto nie narodzi się z wody i ducha nie może wejść do Królestwa Bożego (J 3, 5). Chrystus ustanawia sakrament chrztu dla każdego z nas i analogicznie do chrztu Jezusa w Jordanie woda i jej mistyczne znaczenie odgrywa bardzo ważną rolę. Jej sakramentalne znaczenie przechowywane jest w Cerkwi. ,,Słowa dziękczynienia i błogosławieństwa wypowiadane nad wodą podczas chrztu, oznaczają że reprezentuje ona ,,materię” świata daną nam w imię życia i w imię tego, byśmy partycypowali w życiu Bożym”. ,,Poświęcenie wody nie jest więc przygotowaniem do sakramentu, a początkiem jego realizacji i symbolicznym przedstawieniem jego głębi. Woda prowadzi do stworzenia, poprzez upadek do wrót Królestwa Bożego. Dlatego warto przyjrzeć się przynajmniej kilku prośbom przy poświęcaniu wody:

,,O uświęcenie tej wody mocą, działaniem i zstąpieniem Świętego Ducha, do Pana módlmy się”. Duchowny odwołuje się tu bezpośrednio do aktu stworzenia kiedy Duch Boży unosił się nad wodami i prosi, aby Trzecia Osoba Trójcy Świętej również dzisiaj zstąpiła na wodę chrztu i przygotowała ją do wydania życia.
,,Aby została jej zesłana łaska zbawienia i błogosławieństwa Jordanu, do Pana módlmy się”.
,,Aby zstąpiło na tą wodę oczyszczające działanie wyższej nad wszystko istoty Trójcy Świętej, do Pana módlmy się”.
,,Aby była zdolną odpędzać wszelkie zasadzki wrogów widzialnych i niewidzialnych, do Pana módlmy się”. Kapłan zwraca się do Boga z prośbą o uczynienie z wody oręża wypędzenia szatana.

Chrystus bowiem w czasie swego ziemskiego życia, zmienia niszczycielski żywioł wód (potop, Morze Czerwone) w nośnik łaski i oczyszczenia dla każdego z nas: ,,… Ty wody Jordanu uświęciłeś z nieba zesławszy Świętego Twego Ducha, i skruszyłeś głowy gnieżdżących się tam węży. Ty przeto, przyjacielu człowieka, Królu, przyjdź i teraz przez zstąpienie Świętego Twego Ducha uświęć Tę wodę”. Jest to modlitwa epiklezy, bezpośrednie przywołanie Świętego Ducha ku poświęceniu wody. Tego cel wyraża krótka trzykrotnie wypowiadana modlitwa, podczas której duchowny błogosławi wodę, jednocześnie zanurzając w niej swą rękę: „Niech zostaną skruszone pod znakiem Twego krzyża wszystkie przeciwne moce.

Jak mówi Paul Evdokimov: „Przez epiklezę – wezwanie, woda zostaje oczyszczona ze wszelkiego złego wpływu i otrzymuje moc uświęcającą. Woda nie jest po prostu podniesiona przez Ducha do poziomu czynnika Jego działania lub przyczyny instrumentalnej, ale Święty Duch zstępuje na nią. Według św. Cyryla Jerozolimskiego, woda jest teraz złączona ze Świętym Duchem, którego działanie dokonuje się w niej i przez nią.

,,Materia jest przenikana przez Energię Świętego Ducha czyniąc ją ,,Bogonaśną”.

,,Tak jak katechumen wyrzeka się szatana, tak prosimy by woda, która jednoczy nasze życie z tym światem (bez wody nie ma życia) była wolna od diabelskiej siły. Następuje to w modlitwie, która dużo mówi również o mistyce wody: ,,Modlimy się do Ciebie Panie, aby odstąpił od nas wszystkie napowietrzne i nie wyjawione ułudy, i niech nie ukryje się w tej wodzie ciemny demon, ani też niech nie zejdzie razem z chrzczonym zły duch, zamroczenie myśli i bunt myśli wzniecający. Lecz Ty, władco wszystkich, okaż tę wodę wodą zbawiciela, wodą uświęcenia, oczyszczeniem ciała i ducha, wybawieniem z więzów, odpuszczeniem grzechów, oświeceniem dusz, kąpielą odrodzenia, odnowieniem ducha, darem usynowienia, szatą niezniszczalności i źródłem życia… Objaw się, Panie, w tej wodzie i pozwól przemienić się w niej temu, który zostanie ochrzczony, aby się wyzbył starego człowieka, śmiertelnego z powodu pożądania ułudy, a przyoblekł się w nowego odnowionego według obrazu Twego, który go stworzył, ażeby zjednoczywszy się w podobieństwie Twojej śmieci, poprzez chrzest stał się także uczestnikiem zmartwychwstania…”. Jak widzimy podkreślony został udział w sakramencie chrztu całego Kościoła, wszechświata. Prosimy o oczyszczenie nas samych, wody i katechumena. Poświęcenie wody jest więc etapem duchowego odrodzenia wszechświata, człowieka, materii”. Na zakończenie powróćmy do świętej Epifanii, gdyż dla prawosławnego chrześcijanina, pełna mistycznego znaczenia wody ma bezpośrednie przełożenie na życie codzienne. ,,Podczas Chrztu Pańskiego Cerkiew święci wodę w rzekach i źródłach. Podczas święcenia Cerkiew, mocą swej wiary, wzywa by ,,zstąpiło na nią błogosławieństwo Jordanu”, by była ona darem uświęcania, wybaczenia grzechów, uzdrowienia dusz i ciał oraz pomocą w każdej potrzebie. Poświęcenie wody w dniu święta Jordanu nazywa się ,,Wielką Agiasmą” (Wielką Świątynią). Skrapiane są nią nasze domy, pijemy ją w momentach trudnych w naszym życiu – choroby, załamania duchowego, itp. Wielka Agiasma przyjmowana z wiarą przynosi ulgę. Za ten wielki dar jaki przynosi święty Jordan wierzącemu człowiekowi i całemu światu Świta Trójco Chwała Tobie”.

Poświęcenie wody Woda jest niezbędna do życia nie tylko człowiekowi, ale i wszelkiemu stworzeniu. Prócz życiodajnych, biologicznych funkcji, z dawien dawna przypisywano jej żywotwórczą moc i cudowne właściwości. W środowisku Starego Testamentu i w gorącym klimacieWschodu woda miała znaczenie większe aniżeli u nas. W PiśmieŚwiętym woda była symbolem dobrobytu i pokrzepienia

(Iz 30,23; J 4,14; Ap 22,17), oczyszczenia: Pokropię was czystą. wodą., abyściesię stali czystymi i oczyszczę was od wszelkiej zmazy i od wszystkichwaszych bożków (Ez 36,25; l P 3,21), i żyzności (Lb 24,6). Cerkiewprawosławna wierzy, że poświęcona woda ma znaczenie także dladuszy człowieka. Woda jest materią wielu sakramentów i czynności świętych: św. Chrztu, poświęcenia świątyń, domów i rozmaitych przedmiotów. Znane są dwa rodzaje jej poświęcenia: małe i wielkie.

Małe poświęcenie wody, dokonywane jest: w dniu Proischożdenija czestnych drew Kresta Hospodnia (Wyniesienia relikwii Świętego Krzyża) – 1/14 sierpnia, w dniu Prepołowenija (Połowy Pięćdziesiątnicy), czyli na 25 dni przed Zesłaniem Świętego Ducha na apostołów, w dni świąt parafialnych i przed sakramentem Chrztu Świętego. Małe poświęcenie wody może być sprawowane również przed przystąpieniem do poświęcenia domu, świątyni i innych miejsc oraz rzeczy. Obecny rytuał poświęcenia wody ustalony został w IX wieku i zawarty jest w Trebniku.

Wielkie Poświęcenie wody,

odbywa się dwukrotnie, w przeddzień święta Bohojawlenija (Objawienia Pańskiego, Chrztu Pańskiego) i w dniu święta. Pierwsze poświęcenie odbywa się w świątyniach, natomiast drugie – jeśli jest to możliwe – na rzece lub większym, naturalnym zbiorniku wodnym. Rytuał wielkiego poświęcenia wody jest obszerniejszy niż małego poświęcenia. Czytane są trzy paremije, Apostoł i Ewangelia. W wielkiej ektenii znajdują się liczne prośby, aby Bóg zesłał na wodę błogosławieństwo Jordanu, aby woda stała się darem uświęcenia, wybawienia od grzechów, uzdrowieniem dla dusz i ciał. W modlitwie na poświęcenie wody kapłan wzywa: Welyj jesy, Hospody … (Wielki jesteś, Panie, i wspaniałe dzieła Twoje ( … ). Sam przeto, królu miłujący ludzi, przyjdź i dziś przez zstąpienie Świętego Twojego Ducha, uświęć wodę tę). Kapłan czyni w wodzie znak krzyża przy śpiewie troparionu: Wo Jordani kreszczajuszczusia Tebi Hospody. Poświęcona w dzień Chrztu Pańskiego woda jest zabierana do domów i spożywana z wielką pobożnością. Wodą tą święci się domy, zagrody i cały dobytek, a w trudnych chwilach nieszczęścia lub choroby spożywa się ją z wiarą w Bożą pomoc i łaskę udzielaną za jej pośrednictwem.

Chrzest Pański (Bohojawlenije)

Święto ustanowione zostało na pamiątkę chrztu Jezusa Chrystusa w rzece Jordan opisanego przez trzech Ewangelistów (Mt 3,13-7; Mk 1,9-11; Łk 3,21-22). Święto należy do nieruchomych, wielkich, dorocznych świąt i obchodzone jest 6/19 stycznia. Przez trzydzieści lat Jezus Chrystus pozostawał nieznany, mieszkając w Nazarecie galilejskim,gdzie, wg Ewangelisty, czynił postępy w mądrości, w latach i w łasce u Boga i ludzi (Łk. 2,52). W piętnastym roku panowania cesarza Tyberiusza nad brzegami Jordanu wystąpił Jan, który głosił chrzest nawrócenia dla odpuszczenia grzechów (Łk 3,3). Przychodziły do niego tłumy, a wszyscy pytali – co mają czynić? Prorok wzywał do nawrócenia, do duchowej przemiany i oczyszczenia. Wielu zastanawiało się, czy aby Jan nie jest Mesjaszem, lecz on odpowiadał: Ja was chrzczę wodą, lecz idzie mocniejszy ode mnie … On chrzcić was będzie Duchem Świętym i ogniem (Łk 3,16). Wraz z innymi przyszedł nad Jordan Jezus Chrystus, żeby także przyjąć chrzest. Jan powstrzymywał Go czując się niegodnym chrzcić Jezusa Chrystusa, lecz Ten odpowiedział: Pozwól teraz, bo tak godzi się nam wypełnić wszystko, co sprawiedliwe. A gdy Jezus został ochrzczony, natychmiast wyszedł z wody. A oto otworzyły Mu się niebiosa i ujrzał Ducha Bożego zstępującego jak gołębica i przychodzącego na Niego. A głos z nieba mówił – Ten jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie (Mt 3,15-17). Według nauki św. Jana Damasceńskiego, Jezus Chrystus przyjął chrzest nie dlatego, że potrzebował oczyszczenia, był bowiem bez grzechu, lecz aby uświęcić wodę i dać nam przykład do naśladowania. Uczynił to także, by objawić tajemnicę Trójcy Świętej i pokazać, że do nowego Królestwa łaski nie wejdzie żaden nieczysty i nieochrzczony. Chrzest Pański z dawien dawna nazywany jest „dniem oświecenia. Obecność Ducha Świętego przejawiła się w rozświetleniu Jordanu. Stąd także u Ojców Cerkwi chrzest zwany jest „oświeceniem”, a w starożytności w przeddzień święta dokonywano chrztu katechumenów, podczas którego zapalano wiele świateł i który sam jest duchowym oświeceniem. Św. Jan Złotousty pisał o tym wydarzeniu: „Pragnę, umiłowani, świętować i radować się, bo święty jest ten dzień oświecenia”.

Istota święta wyraża troparion święta:

„Wo Jordani krieszczajuszczusia Tebi, Hospody,Trojczeskoje jawysia pokłonienije. Rodyteliw bo hłasswiditelstwowasze Tebi,wozlublennaho Tia Synaimienuja i Duch w wydi hołubyni izwistwowasze słowese utwerżdenije,jawlejsia, Chryste Boże i mir proswiszczej, sława Tebi”.

Tłum: „Gołębie wypuszczane podczas poświęcenia wody kreszczeńskiej Panie, gdyś przyjmował chrzest w Jordanie, objawiła się chwała św. Trójcy, albo wiem głos Ojca świadczyło Tobie, nazywając Cię umiłowanym Synem, a Duch w postaci gołębicy potwierdzał prawdziwość słów. Chryste Boże, Któryś objawił i oświecił świat, chwała Tobie”.

Bractwo Młodzieży Prawosławnej w Lubinie.